Ik ben er even tussenuit geweest. Onder anderen heb ik een weekje cursus mogen geven op het hogeland. Via www.weekjeschilderen.nl  hadden we een hele leuke week in noord-Groningen. Vanuit Pieterburen zijn we op veel plekken in de omgeving buiten gaan schilderen met 15 cursisten. Peter Durieux en Jan Willen Eskes waren de collega's die mee waren; ook altijd heel gezellig. Een erg leuke week met goed weer gelukkig!

Daarna heb ik het werken aan het statieportet  weer opgepakt. Zoals ik in het vorige blog al had uitgelegd is de compositie heel gearrangeerd. De vlaggen die ik voor de achtergrond heb genomen zijn de Nederlandse vlag de Friese en de vlag van de provincie Friesland. Tesamen vormen die een wervelende achtergrond waarbij het koningspaar juist door hun onbewogenheid ten opzichte van de vlaggen nog statiger wordt.  Het kleurengamma is ook redelijk beperkt. Rood, wit blauw en geel met als bijna enige 'natuurlijke' tinten de hoofden en handen. Er is niet gestreefd naar uitputtende realistische portretten maar meer, zoals op de munsten, naar symbolische portretten.

Bij de uitvoering merkte ik dat ik eigenlijk weer precies deed wat ik cursisten altijd voorhoud niet te doen. Namelijk het uitwerken van een klein interesse gebied en dan de rest er aan vast 'breien'.
Ook al zijn de portretten symbolisch, ze moeten wel lijken! Daar mij dat het belangrijkste leek en ook omdat het het centrum van het schilderij is werkte ik dat als eerste uit. Ik vind dat niet de beste methode. Als je het schilderij als een sudoku bekijkt en je pas bij het laatste stukje breien ontdekt dat het geheel niet klopt heb je een heel groot probleem.  Soms kun je dan bijna overnieuw beginnen. Net als die sudoku waar het laatste cijfertje net niet klopt.
Beter is dus eigenlijk de grote vlakken in zijn geheel op te zetten zodat alle grote beslisssingen al op dat moment genomen zijn en het grote verhaal klopt. Je komt dan niet meer zo snel voor een akelige verassing in een laat stadium.

Ik heb dan ook heel wat veranderingen aan moeten brengen. Een hoofd dat eerst te klein is en dan weer te groot, kleurenschema's die je later nog moet aanpassen, de compositie met de vlaggen die toch weer net anders moest.
Een hoop extra werk, dat weet je dan ook weer eens!  

Hieronder weer enkele stadia en het eindresultaat.

     




Ik vond deze symbolische benadering erg leuk om te doen.

Via de media merkte ik dat er overheids instantie, zoals de rechtelijke macht, van rechtswege geen portret van de koning en de koningin samen konden ophangen. Zij willen een portret van de koning alleen.
Dat sloot mooi aan bij mijn idee om toch nog een apart portret van Willem Alexander te maken. Een naturalistischer variant dit keer. Ik merkte met hoeveel plezier ik aan het portret van Tom Hageman had gewerkt (zie hiervoor een eerder blog Tom70) Ik wilde de winst van die oefening hiervoor inzetten.

In deze naturalistische portretten merkte ik dat ik toch weer hele andere technieken gebruik dan in mijn stillevens. Ik heb er gelukkig net zoveel plezier in.

De laatste streek op een schilderij zetten blijk ik bij deze manier van schilderen erg lastig te vinden. Ik heb de neiging steeds weer kleine details te willen veranderen. Als het aan de muur hangt zal ik er waarschijnlijk nog stiekum aan willen doorschilderen.

Een voorlopig resultaat dus:

          

Het resultaat is te zien vanaf 24 augutus in galerie Zofier. Er hangen ook prachtige variante3n van mijn collega's. Het is de bedoeling dat er één werk uitgekozen zal worden om in het provinciehuis van Friesland te hangen. Er kan ook gekozen worden voor een faforiet werk via facebook.      

Er zijn mooie resultaten geboekt, ga dus even kijken! 

Een tijd geleden kreeg ik een opdracht voor een groot schilderij. Iemand had, lang geleden alweer, op mijn afstuderen een schilderij van pioenrozen gezien en wilde voor een nieuw huis een wandbepalend schilderij. Deze mensen waren serieus met hun interieur bezig. Alle meubels waren speciaal voor het vertrek door een meubelmaker ontworpen en gemaakt, erg mooi. De stijl leek een beetje art deco.

Een mooie uitdaging dus. Het is niet automatisch zo dat als je een compositie neemt en die vergroot dat het daarmee gelijk ook een goede compositie in het groot is. Voor andere maten gelden andere regels. Jemoet rekening houden met het formaat van het onderwerp. Als je ervan uitgaat dat je de voorwerpen ongeveer op ware grootte weergeeft dan is een vaas bloemen waarop je inzoomd op een formaat van bijvoorbeeld 40 x 40 cm heel wat anders dan een vaas bloemen die je op een formaat 120 x 70 cm plaatst. Op het laatste formaat verzuipt de bos en zijn er allemaal andere beeldvullende dingen die de aandacht zullen moeten trekken. De opdracht was echter bloemen, en vooral bloemen. Ik heb dus het idee uitgevoerd van meerdere vazen op een tafel alsof je een kijkje krijgt in een luxe bloemenwinkel.

Voor de kl;euren van kleed en achtergrond heb ik gekeken naar de kleuren van de kamer. Ik vond het idee wel mooi dat ze een kamer helemaal als één ding aan het creeeren waren. Zoiets als een gesamtkunstwerk. Ik vond het leuk het schilderij daar in te laten meespelen. Ik had het geluk dat de neutrale, iets naar groen neigende, tinten de pioenen mooi liet uitkomen.

Het schilderen van bloemen is altijd een uitdaging als je niet naar foto's wilt schilderen. Ze zijn nogal vergankelijk. Ik begin dan dus vaak met de bloemen en niet zoals je meestal doet met alles tegelijk.

Hieronder zie je enkele genomen stappen en het eindresultaat.



(klik op de kleine fotootjes om ze te vergroten) 


Het eindresultaat

Tom Hageman is onlangs 70 geworden. Met nog anderen is hij dé initiatiefnemer van de klassieke academie.

Ik heb veel aan de academie en Tom gehad vandaar ook dat ik het leuk vond mee te doen aan een idee voor zijn 70e verjaardag. Veel kunstenaars werden uitgenodigd een portret van hem te vervaardigen. Tijdens een feest zou hem dit visuele spektakel van ongeveer 40 kunstenaars worden aangeboden.

Tom werd onlangs geridderd. Ik had het idee om dit gegeven te gebruiken in een portret oefening. Ik wilde kijken of ik een klassiek ogend portret zou kunnen maken waarbij ik wat probeerde te leren van ons aller grote meester Rembrandt. Vooral de manier waarop hij met zijn achtergronden ruimte om de geportretteerde creeert vind ik fantastisch.

(een mooi voorbeeld daarvan vind ik het portret van Herman Doomer uit 1640 - olie op paneel 75 x 55 cm, Metropolitan Museum of Art, New York)



Ik vind het vooral erg mooi hoe hij licht tegen donker aan zet en andersom  (de donkere baard tegen de lichte achtergrond en de jas aan de linkerkant, lichtbruin, tegen de zeer donkere achtergrond) met een uitgekookt gebruik van de toon van de hoed. Soms juist laat hij donkere tonen met de donkere tonen van het onderwerp samenvallen (zoals rechtsonder in het portret waar de cape juist bijna in de achtergrond oplost)     

Deze aantrekking en afstoting van tonen onderling, tussen model en achtergrond geeft in mijn optiek spanning, beweging en ruimte aan het portret.

Ook wilde ik graag een portret schilderen in de traditie van het hoogleraarportret zoals dat hier in Groningen gebruikelijk is. Van hoogleraar die met emeritaat gaat wordt een portret aan de universiteit aangeboden dat in het academiegebouw wordt opgehangen. Matthijs Röling  heeft al eens een opdracht hiervoor geschilderd maar ook Dorine Kuiper vind ik daarvoor prachtige portretten maken.

Aan de slag dus! 
Het portret moest een verassing zijn dus zat poseren er niet in. Ik moest een foto van het internet plukken om te kijken of ik een belichting kon krijgen die ik nodig had voor mijn voorwaarden. Ik heb uiteindelijk een youtube filmpje stil gezet en ik vond een pose. Juist het moment voordat hij begint te praten.

Ik ben niet gewend voor portretten van foto's te werken maar ik vond het helemaal niet onprettig. Ik kon me daarmee ook goed concentreren op de andere dingen die ik mij tot doel had gesteld. 

Ik ben begonnen op een hele warme rood okeren ondergrond. Ik wilde de achtergrond aan de warme kant houden en dacht zo goed op weg te zijn. De toch wel bepalende kleur zat mij uiteindelijk wel een beetje in de weg. Ik had het gevoel dat ik gedurende het portret tegen de kleur aan moest schildern.

Hieronder een deel van de worsteling en het resultaat:

We hebben een nieuwe koning en koningin!
 De statieportretten in de openbare gebouwen moeten worden vervangen. Een mooie gelegenheid voor schilders om weer eens uit te pakken.

Galerie zofier heeft het idee gehad om voor het nieuwe statieportret te zorgen in het provinciehuis van Friesland.
Ik ben ook uitgenodigd een versie te maken voor dit leuke project.

Vroeger was een schilderij een van de weinige mogelijkheden een (kleuren) afbeelding te tonen.
Om het volk een beeld van zijn vorst te geven lieten veel gekroonde hoofden zich meerdere malen portretteren.
Deze beeltenissen werden in officiele plekken opgehangen. Niet alleen om de onderdanen een gezicht te geven bij hun koning of koningin maar ook om diens hoge status duidelijk te maken. De monarch wordt in al zijn/haar statie afgebeeld, met veel symbolen om toch maar geen spoor van twijfel over te houden met betrekking tot zijn of haar aanspraken op de troon .




Het portret links is Lodewijk XIV door Hyacinthe Rigaud, Het tweede is Willem III door Nicolaas Pieneman, Het derde portret is een foto van koningin Beatrix en prins Claus.

De koning van Frankrijk, Lodewijk XIV, was in zijn tijd de onbetwiste marktleider als het om dit soort reclameportretten ging.
De rest van de vorstenhuizen volgde en sindsdien is het statieportret veel hetzelfde gebleven tot de introductie van de fotografie en de vergaande ''democratisering'' van de overgebleven koningshuizen. De beelden worden vrijer.

Meestal wordt de vorst alleen afgebeeld en  voor de echtgenoote is meestal een bijbehorend schilderij gemaakt de 'pendant'
De afgebeelde staat er ook meestal driekwart op afgebeeld om maximale herkenning te garanderen. Zoals ook een tijdje op pasfoto's verplicht was.

In Nederland is het niet ongebruikelijk vorst en vorstin samen af tebeelden. De meeste symbolen zijn uit het portret verdwenen. Het valt mij alleen op dat de koningsmantel een hardnekkig blijvertje is.

Ik vind het leuk om uitgedaagd te worden een versie te maken van het statieportret. Ik wil daarbij een beetje aansluiten bij de traditie en daarvan afwijken zoals het een kunstenaar betaamd.

Na veel schetsen en kijken ben ik gekomen tot een dubbelportret ''en profil'' Zoals de bekende gulden met de 'dubbele kop' die ook al een rijke traditie kent.


De koningsmantel moet anwezig zijn. En voor de rest wilde ik de achtergrond opvullen met duidelijke symbolen en wat is nu een duidelijker symbool dan een vlag!



Het uiteindelijke schetsje...

Afgelopen zaterdag mochten we een masterclass doen in museum de Buitenplaats.

Museum de buitenplaats in Eelde heeft een mooie ruime museumzaal. Het is goed een masterclass te doen in een museale omgeving. Vroeger was een vast onderdeel van een klassieke opleiding het naschilderen van voorbeelden in een museum. Het Louvre in Parijs is bekend om deze praktijk.

Ook al schilder je niet na wat aan de muren hangt, toch werkt de omgeving inspirerend.

Van veel van wat je aan de mensen verteld hangen de voorbeelden aan de muur.

Ook is het fijn als deelnemers aan de masterclass studenten van de klassieke academie in Groningen te hebben. Je kunt dan uitgaan van voorkennis en enthousiasme. En dat was er! We zijn langer doorgegaan dan de geplande tijd.

Nici was het professionele model. We zijn met houtskool aan het werk gegaan en het idee was om niet alleen naar het model te kijken maar ook patronen en lijnen uit de omgeving mee tenemen in je compositie. Na veel oefening kan bijna iedereen een model op papier krijgen. Moelijker is het model in een compositie te plaatsen en met je keuzes een verhaal te vertellen.

Een schets is vaak een voorbereiding op een schilderij, Scehetsen zijn vaak met potlood of houtkool en dus in zwart/wit. Een schilderij is vaak in kleur. Een schets is dan vaak een tonale verkenning van de kleuren die je ziet en die je wilt gebruiken. Soms verleiden kleuren je om de toon niet goed te zien. We denken intuitief vaak  dat geel bijvoorbeeld altijd lichter is dan rood. Bij een rode appel die licht vangt op een donkergeel kleed dat in de schaduw ligt is het andersom. Toch merk je dan vaak dat je in je schets de verkeerde keus kunt maken en het rood van de appel ook in deze situatie te donker tekent en het kleed te licht. Ook dat was één van de thema's die we bestudeerden.

We hadden dus best een moeilijk uitgangspunt dus maar de studenten kwamen er goed uit!

Helaas heb ik geen foto's van de werken die gemaakt zijn maar wel een foto van de werksituatie (zie boven).

Museum de Buitenplaats

De klassieke academie

In Atelier 164 is een artikel van mijn hand opgenomen!



(nee, de voorpagina is niet door mij geschilderd :-)

Het gaat om 'De slordige schikster', een schilderij dat ik al eerder genoemd heb op de site.
Van het stappenplan, zoals ik dat al voor een groot gedeelte hier in de verchillende blog-bijdragen heb laten, zien is een leuke versie op papier gemaakt.

Het is toch altijd bijzonder om je eigen werk zo gepubliceerd terug te zien!

(Als je op het kleine icoontje van het blad klikt kun je een voorproefje van de inhoud zien.)

In September start ik weer met de cursussen in Onnen. Het gebouwtje van de ijsbaanvereniging leent zich uitstekend voor dit doel.

Ik geef op dinsdag en woensdagmorgen les. Dit jaar wilde ik iets nieuws aan de lesmogelijkheden toevoegen.

Ik wilde een cursus opzetten voor de fanatiekelingen onder ons. Mensen die hun tekenen en schilderen niet alleen willen onderhouden maar ook willen verbeteren en daar tijd en moeite voor over hebben. Ik denk aan een groep mensen die er niet tegen opziet huiswerk te maken, zich door soms moeilijke stof heen wil worstelen en ook de dingen die een inspannende uitdaging vormen niet te omzeilen maar aan te pakken.

Ik wilde beginnen met veel tekenwerk op het gebied van compositie, lijnvoering, toonwaarden en materiaalkennis. Als aanleiding gebruiken we dan (portret)model stilleven en ook landschap.
Het tekenen zal dus veel aandacht vergen. Het schilderen zal dus eerst nog niet aan bod komen.

Ik heb bij mijn opleiding ervaren dat de medestudenten bijna net zo belangrijk zijn als de docenten.
Een zo groot mogelijke groep verdient dus de voorkeur. Het gebouw kan elf hoogstens twaalf mensen een plek bieden. Ik had het idee 'los' te gaan als er minimaal acht mensen belangstelling hebben. Dat is voor mij het minimale aantal waarvan ik verwacht een mooie wisselwerking en uitwisseling te krijgen.

De lessen ga je natuurlijk geheel vrijwillig aan, vrijblijvend wil ik het niet noemen. Ik wil kunnen zeggen dat je ook ten bate van je medeleerlingen, bereid bent elke week te komen behalve de vakanties die we afspreken.

Net zo als bij de andere lessen is er een koffiepauze. Die wil ik gebruiken om een stukje kunstgeschiedenis te behandelen, een discussie aan te gaan een technisch onderwerp te behandelen en bijvoorbeeld exposities bespreken.

Materialen en boeken wilde ik graag de eerste les behandelen.  Eerst zal er nog van alles in het gebouw aanwezig zijn. Uiteindelijk wil ik er naar toe dat iedereen zijn eigen materiaal kiest en leert kennen.

In de onderlinge wisselwerking en sommige oefeningen zal ruimte zijn voor het doel en motivatie van ieder individu. De lessen zijn ook en vooral bedoeld om dieper op het ambacht in te gaan.
Ik weet zeker dat je anders zult gaan kijken en anders gaat werken. Het zal zeker je werk verbreden en wie weet wordt met deze aanpak de stap naar een heuse kunstopleiding makkelijker.

Er is tegenwoordig de Klassieke Academie waar ik met veel plezier de lessen heb gevolgd. Ik mocht daar ook zelf lesgeven en heb daar veel geleerd. Hett is een gedegen vakopleiding voor mensen die van schilderenn, en tegenwoordig ook beeldhouwen, hun beroep willen maken.

De lessen die ik op de dinsdag en woensdag geef zijn overdag.
Er hebben al mensen aangegeven overdag niet te kunnen omdat ze aan het werk zijn. Mede daardoor is deze les in de avond en wel op de donderdag. Een leuk alternatief voor de koopavond!

De tijd is van 18.30 uur tot 21.30 uur elke donderdagavond vanaf 20 september.
De plek is het gebouw van de ijsbaanvereniging in Onnen.
De kosten bedragen € 23 per les. Als we een model hebben delen we daarvan de kosten.

Als je belangstelling hebt, vragen hebt of je gewoon wilt aanmelden. Stuur een mailtje via deze site!

Schilderen in Bordighera

Bordighera is een geweldig mooie plek aan de bloemenriviera in  Italie. |Het ligt net over de grens met Frankrijk vlakbij Menton en Monaco. Zodra je de grens over gaat verlaat je de grote toeristenmassa's en liggen het land en de kust voor je open.
Met een hele leuke groep van 12 schilders hebben we de omgeving vereeuwigd. Bijvoorbeeld Dolce aqua, een dorpje in de bergen, dat nog bijna helemaal middeleeuws is met een prachtig geconserveerde romeinse brug.

We zaten in een hotel direct aan de boulevard. Het nachtelijke uitzicht kun je op een fotootje zien.

 

Als je even tijd besteedt aan zoeken kun je aan de kust nog mooie plekken vinden  waar we als groep de enaige waren.

 
Een strandje voor onszelf waar je een prachtig uitzicht op de kustlijn hebt.

Het oude vestingstadje zelf is ook een fijne plek om te schilderen. In de 19 e eeuw ontdekten de Engelsen de plaats als mondain toeristisch oord.   Vele schilders hebben er geschilderd (Monet) of gewoond (Pompeo Mariani, waar nog een gaaf compleet 19 e eeuws atelier van is).

 

Een erg leuke week. ik heb helaas niet zo veel kunnen schilderen en genieten als ik had gewild door een paar dagen buikgriep... Alleen op het strandje heb ik nog een klein olieverfschilderijtje kunnen maken.